Pracodawca może legalnie powierzyć pracę w Polsce cudzoziemcowi niebędącemu obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), albo obywatelem Szwajcarii, czyli choćby naszemu przykładowemu obywatelowi Ukrainy, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki: 1) pracodawca uzyska zezwolenie na pracę, ewentualnie zezwolenie na pracę sezonową dla danego cudzoziemca (inna możliwość to uzyskanie przez samego cudzoziemca zezwolenia na pobyt czasowy i pracę – tzw. zezwolenia jednolitego); 2) cudzoziemiec legalnie przebywa na terytorium Polski, tzn. posiada odpowiednie dokumenty pobytowe (np. wizę); 3) podstawa pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pozwala mu na wykonywanie pracy (nie jest to np. wiza turystyczna lub inny dokument wykluczający podjęcie pracy).

Zezwolenie jednolite na pobyt i pracę

Jeśli cudzoziemiec zamierza przebywać i pracować w Polsce powyżej 3 miesięcy, może on starać się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę (tzw. zezwolenia jednolitego). Wydanie takiego zezwolenia odbywa się w ramach jednego postępowania administracyjnego i – na podstawie jednego dokumentu – uprawnia cudzoziemca zarówno do pobytu, jak i do pracy w Polsce. W takim przypadku cudzoziemiec nie musi odrębnie ubiegać się o zezwolenie na pobyt (np.: wizę), a pracodawca – o zezwolenie na pracę.

Zezwolenie na pracę sezonową

W wyniku nowelizacji przepisów o zatrudnianiu cudzoziemców w Polsce, z dniem 1 stycznia 2018 r. został wprowadzony nowy rodzaj zezwolenia na pracę cudzoziemca, tj. zezwolenie na pracę sezonową. Tego typu zezwolenie pracodawca powinien uzyskać dla cudzoziemca, jeśli będzie on świadczył pracę w ramach rodzajów działalności gospodarczej, z którymi przepisy prawa łączą wykonywanie pracy sezonowej. Są to wybrane rodzaje działalności w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, a także zakwaterowania i usług gastronomicznych (w tym restauracje i ruchome placówki gastronomiczne). Szczegółowe informacje w powyższym zakresie zawiera rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2017 r. w sprawie podklas działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca (Dz. U. z 2017 r., poz. 2348).

Oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi

Jeżeli cudzoziemiec jest obywatelem: Ukrainy, Białorusi, Rosji, Mołdawii, Gruzji lub Armenii, zezwolenie na pracę może zostać zastąpione oświadczeniem o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. W tej sytuacji cudzoziemiec może pracować nie dłużej niż przez 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy (liczone łącznie u wszystkich pracodawców, u których cudzoziemiec wykonywał pracę w tym okresie) i pod łącznym spełnieniem następujących warunków: l) pracodawca złożył w powiatowym urzędzie pracy, właściwym ze względu na swoją siedzibę lub miejsce stałego pobytu, pisemne oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy danemu cudzoziemcowi, według urzędowego wzoru; 2) powiatowy urząd pracy – przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca – wpisał to oświadczenie do ewidencji oświadczeń; 3) praca jest wykonywana na warunkach określonych w oświadczeniu (dotyczy to przede wszystkim wynagrodzenia cudzoziemca, które nie może być niższe od kwoty wskazanej w oświadczeniu); 4) nie jest to praca uznana przez przepisy za pracę sezonową (taka praca jest możliwa tylko na podstawie zezwolenia na pracę sezonową).

Wyjątki

Pracodawca może powierzyć pracę cudzoziemcowi bez konieczności uzyskania powyższych dokumentów, jeżeli posiada on w Polsce: l) status uchodźcy, 2) ochronę uzupełniającą, 3) zezwolenie na pobyt stały, 4) zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, 5) zgodę na pobyt ze względów humanitarnych, 6) zgodę na pobyt tolerowany, a także jeśli: l) korzysta on z ochrony czasowej w Polsce lub ubiega się o udzielenie ochrony międzynarodowej i posiada ważne zaświadczenie wydane przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, że jego sprawa nie została załatwiona w terminie 6 miesięcy. Inne sytuacje, w których cudzoziemcy spoza obszaru UE/EOG i Szwajcarii są zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, obejmują m.in. obcokrajowców będących: l) małżonkami obywatela polskiego – jeżeli posiadają zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Polski udzielone w związku z zawarciem małżeństwa; 2) studentami studiów stacjonarnych odbywanych w Polsce lub uczestnikami odbywanych w Polsce stacjonarnych studiów doktoranckich; 3) absolwentami polskich szkół ponadgimnazjalnych (np. liceów, techników oraz szkół policealnych), stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na polskich uczelniach, w instytutach naukowych Polskiej Akademii Nauk lub instytutach badawczych działających na podstawie przepisów o instytutach badawczych.

Źródło: Państwowa Inspekcja Pracy