28 stycznia 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 185 – dalej „Ustawa”), przy czym część przepisów wprowadzonych tą nowelą zacznie
obowiązywać w późniejszych terminach.

W niniejszy artykule przedstawiamy skróconą analizę poniższych zagadnień objętych ww. nowelizacją:

● warunków ochrony czasowej (przywrócenie/ponowne nadanie statusu UKR);
● procedury przyznania wsparcia materialnego;
● zatrudnienia w Polsce oraz rejestracji działalności gospodarczej;
● wydłużenia okresu pobytu.

І. Zmiany w zakresie ochrony czasowej

Certyfikat o ochronie czasowej (mObywatel, Diia.pl) może być wykorzystany do potwierdzenia tożsamości obywatela Ukrainy w procedurach określonych przez Radę Ministrów Rozporządzeniem z dnia 4 kwietnia 2022 r. w sprawie określenia procedur oraz usług, w których dokument elektroniczny oraz certyfikat mogą być wykorzystywane do stwierdzania tożsamości obywatela Ukrainy (Dz.U. 2022 poz. 841 z późn. zm.). Wraz z ważnym dokumentem podroży, uprawnia on do wielokrotnego przekraczania granicy Polski, bez konieczności uzyskania wizy.

Ponadto omawiana nowelizacja rozszerzyła przypadki automatycznej utraty statusu ochrony czasowej (status UKR) po przekazaniu odpowiedniej informacji przez Komendanta Straży Granicznej o uzyskanie takiego statusu w innym państwie członkowskim UE z powodu działań wojennych w Ukrainie. Taki sam skutek powoduje wyjazd obywatela Ukrainy poza granice Polski na okres przekraczający 30 dni.

Status UKR może być przywrócony w dwóch procedurach:
● w przypadku omyłkowej zmiany tego statusu;
● z powodu utraty tego statusu zgodnie z przepisami prawa.

Przywrócenie statusu UKR po omyłkowej zmianie Dotyczy sytuacji, gdy obywatel Ukrainy z nadanym numerem PESEL przebywał mniej niż 30 dni poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej, a pomimo tego stracił status UKR. Zgodnie z art. 11 Ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. 2010 nr 217 poz. 1427) w celu przywrócenia błędnie zmienionego statusu UKR na NUE należy złożyć stosowny wniosek.

Wniosek należy złożyć w urzędzie gminy lub dzielnicy, która jest właściwa do rejestracji pobytu stałego oraz czasowego cudzoziemca w miejscu jego faktycznego zamieszkania. Wniosek można złożyć w formie tradycyjnej lub elektronicznie. Poprawnie złożony dokument powinien zawierać:
● imię i nazwisko,
● numer PESEL,
● adres do korespondencji,
● uzasadnienie i dowody, że status UKR został usunięty z rejestru PESEL omyłkowo lub bezpodstawnie.

Dowodami na fakt przebywania poza granicami Polski przez okres krótszy niż 30 dni mogą być np. data pieczątki w paszporcie, informacja od służby granicznej, bilety z podróży itd.

Ponowne nadanie statusu UKR

W przypadku ponownego przyjazdu obywatela Ukrainy do Polski, gdy pobyt za granicą Polski trwał ponad 30 dni, należy osobiście wystąpić z wnioskiem o ponowne nadanie statusu UKR do urzędu gminy w terminie 30 dni od przekroczenia granicy Polski (art.
4 ust 2. Ustawy). Dodatkowo określono, że osoby, które nie złożyły w terminie wniosku o nadanie statusu PESEL UKR, mają prawo złożyć taki wniosek w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie zmian w ustawie, tj. do dnia 27 lutego 2023 r. włącznie.

II. Pomoc materialna

Nowelizacją Ustawy wprowadzono także zmiany w procedurze przyznawania wsparcia dla obywateli Ukrainy, którzy przebywają w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania w Polsce. Od 1 maja 2023 r. uchodźcy, których pobyt przekroczy 180 dni, będą pokrywać
75 proc. kosztów takiego pobytu, czyli zakwaterowania i wyżywienia, ale nie więcej niż 60 zł dziennie na osobę. Natomiast już od 1 marca br. gdy pobyt uchodźcy przekroczy 120 dni, będzie on zobowiązany do ponoszenia 50% kosztów pobytu w ośrodku, nie więcej jednak niż 40 zł dziennie. Opłaty z tego tytułu należy przekazać na dedykowane rachunki bankowe upoważnionych instytucji, działających w imieniu wojewody, które świadczą usługi zakwaterowania i dziennej opieki nad obywatelami Ukrainy. Nowelizacja przewiduje również szereg wyjątków od obowiązku ponoszenia częściowej opłaty za pobyt w ośrodku zbiorowego zakwaterowania.

W szczególności z ponoszenia tych opłat będą zwolnione:

● osoby niepełnosprawne;
● kobiety, które ukończyły 60 lat i mężczyźni, którzy ukończyli 65 lat;
● kobiety w ciąży lub kobiety z dziećmi poniżej 1 roku życia;
● samotni ojcowie lub matki co najmniej trojga dzieci;
● nieletni;
● osoby w trudnej sytuacji życiowej, na podstawie indywidualnej decyzji wojewody lub innego uprawnionego organu.

III. Zatrudnienie i przedsiębiorczość

Od 1 kwietnia 2023 r. obywatele Ukrainy posiadający numer PESEL ze statusem UKR będą mogli złożyć wniosek o:
● udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę,
● zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (EU Blue Card),
● zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na prowadzenie działalności gospodarczej.

Obywatele Ukrainy będą nadal mieli wolny dostęp do rynku pracy w Polsce, pod warunkiem legalnego pobytu i powiadomienia przez pracodawcy Urzędu Pracy o powierzenie pracy obywatelom Ukrainy w ciągu 14 dni. Ustawa pozwala również obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną na rejestrację i prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej (CEIDG). Nowela wydłużyła do 24 sierpnia 2023 r. zwolnienie tych obywateli z obowiązku wykazania osiągania dochodów w Polsce w wysokości co najmniej 12-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w danym sektorze gospodarki w województwie lub zatrudnienia 2 pracowników spełniających odpowiedni wymogi, o ile są obywatelami polskimi przy ubieganiu się o zezwolenie na pobyt czasowy.

Dla osób posiadających status ochrony czasowej (PESEL UKR) złagodzono wymagania i nawet w przypadku niespełnienia niektórych wymogów kwalifikacyjnych (np. dochód na członka rodziny) planowane jest wydawanie zezwoleń na pobyt czasowy na okres jednego roku, który będzie liczony od dnia wydania stosownej decyzji. Jednak w wyjątkowych przypadkach, takich jak zagrożenie bezpieczeństwa narodowego, organ będzie uprawniony do odmowy wydania zezwolenia.

Otwarta pozostaje kwestia uzyskania przez obywateli Ukrainy zezwolenia na pobyt w Polsce na zasadach ogólnych, mających zastosowanie w takich przypadkach jak studia, łączenie rodzin itp. Biorąc pod uwagę, że przepisy ustawy z dnia 12 grudnia 2013r. o cudzoziemcach (Dz.U.2021 poz. 2354) nie zostały w tym zakresie uchylone — uważam, że takie zezwolenia powinny być wydawane na dotychczasowych zasadach, czyli w trybie ogólnym, ale bez uproszczeń wynikających z Ustawy.

IV. Przedłużenie okresu pobytu

Na mocy nowelizacji specustawy określono dla obywateli Ukrainy uciekających przed wojną okres legalnego pobytu w Polsce do 24 sierpnia 2023 r. Ważność wiz i zezwoleń na pobyt czasowy w Polsce, których termin ważności upływa po 24 lutego 2022 r., zostanie automatycznie przedłużona do 24 sierpnia 2023 r. Również do 24 sierpnia 2023 roku legalny będzie pobyt w Polsce obywateli Ukrainy, którzy wjechali do kraju po 24 lutego 2022 roku w ramach ruchu bezwizowego. Właścicieli samochodów i kierowców ucieszyło przedłużenie prawa do korzystania z praw jazdy wydanych na Ukrainie do 31 grudnia 2023 roku, nawet jeśli straciły one ważność.

Yulia Shevtsova, ukraiński adwokat, of counsel  Morawski & Wspólnicy Kancelaria Prawna

Informacje zawarte w niniejszym materiale są aktualne na dzień publikacji, mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią porady prawnej. Porady prawne mogą być udzielane przez prawników naszej kancelarii tylko w odniesieniu do konkretnej sprawy

Dziękujemy za przygotowanie materiału Firmie Członkowskiej Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej — Kancelarii Prawnej Morawski & Wspólnicy

 

Zapraszamy pielęgniarki, położne, felczerki z Ukrainy, które przebywają w Polsce, do bezpłatnego udziału w projekcie „Rozwiń skrzydła. Pomóż sobie i innym – wsparcie dla Ukrainek z branży medycznej”, realizowanego przez Polsko-Ukraińską Izbę Gospodarczą w ramach kampanii społecznej „Partnerstwo i Zatrudnienie”.

Kompleksowe wsparcie kobiet z Ukrainy z wykształceniem medycznym na drodze do zatrudnienia na polskim rynku pracy w systemie ochrony zdrowia przewiduje:

• intensywny kurs polskiego języka medycznego
• pomoc w przygotowaniu CV
• wsparcie prawne w uzyskaniu prawa do wykonywania zawodu pielęgniarki lub położnej na terenie RP
• wizyta w placówce medycznej w celu zapoznania się z polskim systemem ochrony zdrowia
• spotkania z potencjalnymi pracodawcami.

Udział w projekcie jest BEZPŁATNY. Zapraszamy do REJESTRACJI (do 28 lutego)!

Projekt realizuje Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza przy wsparciu finansowym Kulczyk Foundation w ramach projektu „Cześć, dziewczyny!”.

ЧИТАТИ УКРАЇНСЬКОЮ

 

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY UA

Legnicka edycja konferencji „Miasto – przestrzeń dla biznesu. Przedsiębiorczość ukraińska w Polsce” zakończona sukcesem. Bezpłatne wydarzenie, organizowane przez Polsko-Ukraińską Izbę Gospodarczą i Legnicką Specjalna Strefę Ekonomiczną zgromadziło ok. 100 uczestników, a także władze województwa dolnośląskiego i miasta Legnicy.

24 lutego 2023 r. minie rok od wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie. Polacy, w tym mieszkańcy Dolnego Śląska, otworzyli swoje domy i serca dla osób szukających schronienia przed rosyjską inwazją. Część z nich powróciła do kraju, inni pojechali dalej, a niektórzy planują pozostać w Polsce na dłużej, traktując ją jako miejsce do życia i prowadzenia biznesu. To właśnie do nich skierowana była konferencja, którą otworzyli Przemysław Bożek- prezes Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, Dariusz Szymczycha- wiceprezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej i Yurii Tokar- Konsul Generalny Ukrainy we Wrocławiu.

„Jesteśmy w historycznej chwili. Tak blisko Polacy i Ukraińcy nie byli jeszcze nigdy. Polski naród pokazuje już od prawie roku, co znaczy być przyjacielem. Jako Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna przechodzimy od słów do czynów. To, co zapowiadałem od dawna, dziś mogę z dumą ogłosić – biuro LSSE we Lwowie zostało otwarte i już funkcjonuje. Jesteśmy gotowi na jeszcze większą pomoc w odbudowie ukraińskiej gospodarki i biznesu.” – mówił podczas konferencji Przemysław Bożek- prezes Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, dodając, że tego typu spotkania będą budują nowe mosty i przyczyniają się do pielęgnowania relacji polsko-ukraińskich.

„Codziennie obserwujemy wzrost znaczenia Polski dla obrotu handlowego Ukrainy. Jako Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza przykładamy się do projektu odbudowy ukraińskiej gospodarki. Utrzymujemy bardzo dobre relacje z naszymi przedstawicielami w Ukrainie, współpracujemy z kilkoma organizacjami samorządu lokalnego oraz zapraszamy ich do Polski. Łączymy partnerstwa firm polskich i ukraińskich, a także zwracamy dużą uwagę na to, co dzieje się z funduszami pomocowymi” – powiedział Dariusz Szymczycha, wiceprezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej.

 

Konferencja w Legnicy podzielona była na trzy panele tematyczne. Temat pierwszego z nich brzmiał: „Widzimy, doceniamy, wspieramy. Działania systemowe samorządów na rzecz wsparcia biznesu i aktywizacji zawodowej migrantów”.

„Naszą główną ideą jest, aby osoby, które przyjeżdżają do Polski, poczuły się tutaj dobrze, miały możliwości do wykorzystania swojego potencjału, wiedzy i doświadczenia. Niedawno został uruchomiony duży projekt aktywizacji obywateli Ukrainy, którzy obecnie przebywają na terenie naszego kraju. Ten projekt na rzecz Ukraińców będzie realizować aż 11 instytucji i organizacji pozarządowych na Dolnym Śląsku” – podkreślił Marcin Krzyżanowski, wicemarszałek Województwa Dolnośląskiego.

W pierwszym panelu dyskusyjnym uczestniczyli również prezydent Legnicy Tadeusz Krzakowski, starosta Powiatu Legnickiego i przewodniczący Rady Rozwoju Obszaru Gospodarczego LSSE Adam Babuśka, wójt Gminy Chojnów Andrzej Pyrz, prezes Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Przemysław Bożek oraz prezes Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Krzysztof Kielec.

Podczas drugiego panelu „Oczami biznesu” wśród wiodących tematów pojawiło się zagadnienie migracji. Rozmawiano o tym, jak migracja staje się silnikiem wzrostu gospodarczego miast, omówiono case study w poszukiwaniu odpowiedniego modelu biznesowego. Przeanalizowano także wyzwania migracyjne: nowoczesne rozwiązania i tendencje, rynek pracy z perspektywy pracodawców, doświadczenie i oczekiwania biznesu ukraińskiego w Polsce.

Trzeci panel „Synergia dla rozwoju” dotyczył aktualnych i planowanych działań dla cudzoziemców na polskim rynku pracy. Omówiono rolę oraz udział obywateli Ukrainy w rozwoju regionu. Przedstawiono praktyczne instrumenty wsparcia przy współpracy i kooperacji z firmami ukraińskimi, opowiedziano o projektach unijnych dla obywateli Ukrainy, które mogą być szansą na rozwój przedsiębiorczości, a także przedstawiono bieżącą i przyszłą perspektywę biznesową dla polskich przedsiębiorstw w celu odbudowy Ukrainy.

• Cykl konferencji „Miasto – przestrzeń dla biznesu. Przedsiębiorczość ukraińska w Polsce” został zainaugurowany przez Polsko-Ukraińską Izbę Gospodarczą w październiku 2022 r. w odpowiedzi na potrzebę dialogu pomiędzy biznesem ukraińskim a środowiskiem wspierającym przedsiębiorczość. Pierwsza konferencja odbyła się w Warszawie pod patronatem honorowym Prezydenta M. St. Warszawy przy współpracy z urzędem miasta.

Jeszcze przed wojną zauważono tendencję wzrostową przedsiębiorczości ukraińskiej w Polsce, która nasiliła się po 24 lutego 2022 roku. Jak zaznaczył Dariusz Szymczycha, w ubiegłym roku w Polsce utworzono przez obywateli Ukrainy ponad 10 tys. działalności gospodarczych i 3,6 tys. spółek różnego typu. Dla miast i całokształtu gospodarki jest to zarówno wyzwanie, jak i impuls do działań zachęcających do zakotwiczenia w Polsce, dlatego tak istotne jest kontynuacja dialogu w ramach cyklu „Miasto – przestrzeń dla biznesu. Przedsiębiorczość ukraińska w Polsce”.