Mimo ogólnego spadku liczby studentów w Polsce, stale wzrasta ilość studentów zagranicznych na uczelniach prywatnych, przede wszystkim z Ukrainy.

Z raportu GUS – „Szkoły wyższe i ich finanse w 2018 r.”, wynika, że w 2016 r. w Polsce studiowało 1 mln 34 tyś. osób, w 2017 r. – 969 tyś., a w 2018 r. – 901 tyś. Jednocześnie w sektorze szkól niepublicznych utrzymuje się wzrost dodatni przy jednoczesnym spadku liczby samych uczelni. W ciągu ostatnich 10 lat liczby placówek spadła niemal o 1/3, zaś te które pozostały na rynku edukacyjnym wzmocniły swoje pozycje i wzbogaciły ofertę nauczania.

Najliczniejsza grupa narodowa na naszych uczelniach (poza Polską) pochodzi z Ukrainy, to ponad 40 tyś. studentów. Na drugim miejscu są Białorusini, potem kolejno Hindusi, Hiszpanie i Turcy. Należy podkreślić, iż polskie uczelnie prywatne znacznie zwiększyły liczbę kierunków z językiem wykładowym angielskim oraz wzbogaciły ofertę edukacyjną, tak aby w maksymalny sposób odpowiadała ona oczekiwaniom i aspiracjom zagranicznych studentów. Można śmiało powiedzieć, iż obcokrajowcy w znacznym stopniu przyczynili się do wzmocnienia sektora placówek prywatnych, zarówno w kontekście finansowym, jak i demograficznym. Z satysfakcją można odnotować fakt, iż priorytet internacjonalizacji edukacji w Polsce jest z powodzeniem realizowany, zaś Polska jako kraj ugruntowuje swoja pozycję w rankingu edukacyjnej atrakcyjności dla młodzieży z innych krajów. Obok bogatej oferty kierunków i specjalizacji uczelnie dają możliwość skorzystania z akademików i wspomagają studentów i absolwentów w odnalezieniu się na ścieżce dalszej kariery zawodowej. Szczególne miejsce zajmuje w Warszawie Akademia Leona Koźmińskiego, Uczelnia Łazarskiego, Uniwersytet Vistula, SWPS i inne. Wiele z tych uczelni posiada własną wykwalifikowaną kadrę oraz inwestuje w pracę badawcze i innowacyjne. Zagraniczni studenci niewątpliwie tworzą potencjał intelektualny dla rynku pracy w Polsce oraz krajach ich pochodzenia.

Jednym z podstawowych pytań dotyczących rozwoju na polskim rynku pracy pozostają konsekwencje uchwalenie nowego prawodawstwa w Niemczech, ułatwiającego podjęcie pracy przez obywateli państw trzecich za zachodnia granicą. Przypominamy, że otwarcie to dotyczy jedynie pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami, dokumentujących znajomość języka niemieckiego oraz posiadających wystarczającą ilość środków finansowych, pozwalających na utrzymanie się do czasu podjęcia pracy. Kandydat na pracownika powinien legitymować się wykształceniem wyższym lub zawodowym, a uzyskanie odpowiedniej wizy warunkowane będzie przedstawieniem umowy o pracę. Preferencje będą posiadacz pracownicy IT i innych wysokokwalifikowanych zawodów. Powyższe uwarunkowania nie spowodują masowego odpływu pracowników z Polski, aczkolwiek w perspektywie czasowej będą mieć wpływ na cyrkulacje siły roboczej.

Obserwujemy również stopniowy wzrost płac, oferowanych pracownikom ze Wschodu w Polsce. Niemniej jednak średnia wynagrodzeń w Niemczech pozostaje znacznie wyższa, zaś stawki oferowane w dużych miastach Ukrainy stają się porównywalne do poziomu zarobków w Rzeczypospolitej. Jednym z najważniejszych aktualnych wyzwań jest przeciwdziałanie szarej strefy oraz propagowanie zasad etycznej rekrutacji, korzystnych zarówno dla pracodawcy jak i pracownika.

W czwartek 7 listopada br. w siedzibie Krajowej Izby Gospodarczej w Warszawie odbyło się spotkanie informacyjne dotyczące międzynarodowych standardów etycznej rekrutacji IRIS, organizowane w ramach kampanii społecznej „Partnerstwo i Zatrudnienie”. Organizatorem konferencji była Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza wraz z Międzynarodową Organizacją ds. Migracji, Agendą ONZ ds. Migracji, przy wsparciu partnera strategicznego kampanii – agencji pracy tymczasowej Foreign Personnel Service.

Podczas spotkania został szczegółowo przedstawiony stan obecnej migracji zarobkowej w Polsce, w tym główne jej kierunki, tendencje, szanse i zagrożenia. Podkreślono utrzymującą wzrostową tendencję wydawania zezwoleń na pracę dla pracowników z zagranicy, która w 2019 r. przekroczyła liczbę ponad pół miliona egzemplarzy, co jednak wciąż jest niewystarczająco dla potrzeb polskiej gospodarki i rodzimych przedsiębiorstw. W ciągu dyskusji przeanalizowano także cały przebieg rekrutacji zagranicznych obywateli w Polsce, zdiagnozowano kluczowe patologie w tym procesie oraz napięcia na linii pracodawca-pracownik-państwo. Wyróżniono cały szereg złych praktyk stosowanych przez agencje rekrutacyjne, w tym m.in. oszustwa i pobranie pieniędzy za swoje usługi, niski poziom komunikacji z pracownikiem oraz brak udzielenia należytej informacji o życiu i prawach w państwie przyszłego pobytu. Dodatkowo zwrócono uwagę na występujące ponaglenia ze strony urzędników państwowych podczas rozpatrywania skarg i wniosków pracowników z zagranicy. Sposobem rozwiązania wyżej zasygnalizowanych problemów jest wdrożenie standardów etycznej rekrutacji IRIS, których podstawą jest zapewnienie odpowiedniej komunikacji, opieki oraz warunków przejazdu i pobytu dla pracowników, a także przełożenie wszelkich opłat na stronę rekrutującą.

W trakcie wymiany poglądów, Prezes Zarządu Greygoose Outsourcing i Foreign Personnel Service Paweł Kułaga podzielił się własnym doświadczeniem na tym polu, ukazał na słabe stronę niewłaściwych praktyk rekrutacji oraz na przykładzie własnej firmy zaprezentował możliwości, zalety i wyzwania wynikające ze stosowania zasad IRIS. Paweł Kułaga zwrócił uwagę, że choć główną grupę migrantów zarobkowych w Polsce wciąż stanowią obywateli Ukrainy i Białorusi, lecz zauważalnym jest wzrost zainteresowania Polską ze strony obywateli państw Południowo-Wschodniej Azji, w tym z Wietnamu, Filipin i Bangladeszu. W tych krajach praktyki rekrutacji silnie się różnią od stosowanych w Polsce, co wymaga jeszcze większych nakładów i wysiłków ze strony agencji pracy. Zasady IRIS pozwalają jednak obniżyć koszt takiej rekrutacji dla wszystkich stron w niej uczestniczących.

Paweł Kułaga podkreślił, że mimo jawnych korzyści, takich jak zadowolenie pracowników i transparentność firmy, uczciwa rekrutacja uczyniła ofertę jego agencji bardziej konkurencyjną i pozwoliła współpracować z największymi klientami w branży.

 

Od 1 stycznia 2020 r. mają wejść w życie nowe przepisy dotyczące ułatwień w procesie zatrudnienia obcokrajowców na stanowiska w polskiej służbie zdrowia. W placówkach zdrowia brakuje personelu lekarskiego, co utrudnia funkcjonowanie przychodni i szpitali oraz obniża jakość usług i wydłuża kolejki pacjentów. Związane jest to z odpływem absolwentów studiów medycznych i lekarzy do pracy w innych krajach Unii Europejskiej. Mając powyższe na uwadze i w celu skrócenia czasu oczekiwania w kolejce planuje się szybszą ścieżkę zatrudnienia lekarzy z Ukrainy, Białorusi i innych krajów.

Aktualnie lekarze z zagranicy nostryfikują swoje dyplomy, zdając specjalne egzaminy i odbywając lekarską praktykę. Nowe przepisy pozwalałyby na zdanie egzaminów w placówce, która wyraziłaby zapotrzebowania i gotowość zatrudnienia cudzoziemca. Odpowiedzialna za wydanie pozwoleń byłaby właściwa okręgowa rada lekarska. Jako warunek pozostawałaby znajomość języka polskiego w mowie i piśmie. Umożliwiłoby to zatrudnienie cudzoziemców w okresie nie dłuższym niż 5 lat w jednym miejscu pracy. Kwalifikacja lekarza potwierdzałaby jego praca dla konkretnej placówki medycznej.